Arapça ‘nīsān‘, Rumi takvimin ikinci ayına, Aramice/Süryanice ‘nisān‘ ise Arami/İbrani takviminin birinci ayına denk gelir. Bu sözcük Akadca “yılın ilk ayı, taze mahsul, turfanda” anlamına gelen ‘nisannu’ sözcüğünden gelir. Akadca’ya ise Sumerce “ilk meyveler” anlamına gelen ‘nisag‘ sözcüğünden gelmiştir.
İngilizce ‘april’ ve Fransızca ‘avril’ ise Latince ‘aprilis’ sözcüğünden gelir. Etimolojik olarak, çiçeklerin açmaya başladığı ay olduğu için, Latince ‘aperire’ (açılmak) fiiliyle bağlantılıdır. Ayrıca “güneşli” anlamına gelen ‘apricus’ ve “güneşlenmek” anlamına gelen “apricare” sözcükleri ile de bağlantılı olabilir.
Yunancada ise nisan ayı ‘aprílios’ olarak isimlendirilmiştir. Farklı kaynaklarda ‘aprilis’ adının, Yunan Güzellik Tanrıçası Aphrodite (Aphros) veya Etrüsk Tanrıçası Apru’dan geldiği söylenir. Aprilis, arkaik takvimlerdeki tarım festivallerinde, ‘Venüs Ritüeli’ ile başlayan, Tanrıçalara adanmış bir aydır. Aprilis dişil bir kelimedir. Aynı şekilde dişil bir kelime olan ve Arapça kadın anlamına gelen ‘nisa’ sözcüğü ile bağlantılı olduğu düşünülür.
Prof. Dr. Cemal Mıhçıoğlu, ‘nisan’ı dilimize ‘açaray‘ olarak özleştirmiş. Gagavuzlar ise nisan ayı için ‘çiçek ay’ sözcüğünü kullanıyorlar. Küçük Asya’da ‘nisan’ yerine kullanılan ‘abrul, april’ sözlerinin de İngilizce’deki april sözcüğünün başkalaşmasıyla oluştuğu düşünülür.
Nisan’ın on dördüncü (Rumi takvimde birinci) gününden on sekizinci (Rumi takvimde beşinci) gününün sonuna kadar devam eden soğuk günlere ‘aprul beşi’ veya ‘abrul beşi’ denilir.
İstanbul İl Tarım ve Orman Müdürlüğü’nün hazırlamış olduğu, nisan ayında yapılacak zirai işlerin listelendiği ‘Nisan Ayı Tarım Takvimi’ne buradan ulaşabilirsiniz.
Gırgır ve trol yöntemi ile su ürünleri avcılığı yasakları bu ayda başlar. Yasak zamanlarını takip etmek için bakanlığın sitesini ziyaret edebilirsiniz.
NİSAN AYINDA YETİŞEN SEBZELER
Bakla, Bezelye, Ebegümeci, Enginar, Havuç, Hindiba, Isırgan Otu, Kuşkonmaz, Madımak Otu, Pancar, Pazı, Semizotu, Şalgam, Taze Sarımsak, Taze Soğan
NİSAN AYINDA YETİŞEN MEYVELER
Çağla, Çilek, Karadut, Limon, Yeşil Erik
NİSAN AYINDA AVLANAN BALIKLAR
Barbunya, Gümüş, İzmarit, Kalkan, Kaya Balığı, Kefal, Kılıç, Kırlangıç, Levrek, Mercan, Mersin Balığı, Mezgit, Tekir, Zargana
Bİ’ NOT
Kuzu etinin en lezzetli zamanıdır. Ayrıca marul, dereotu, roka, biberiye, kekik, nane, maydanoz, tere gibi yeşillik ve taze otlar bolca bulunur.
- Yararlanılan Kaynaklar:
*Nişanyan Sözlük. Nisan. https://www.nisanyansozluk.com/?k=nisan (Erişim tarihi: 08 Mart 2021).
*Paksoy, Alp. Kök – Kelimelerin Serüveni. İstanbul: Ötüken Yayınları, 2020.
*Pasiner, Ali. Balık ve Olta. İstanbul: Remzi Kitabevi, 2019.
*Türkçesi Varken. Öz Türkçe Ay Adları. https://turkcesivarken.com/oz-turkce-ay-adlari/ (Erişim tarihi: 08 Mart 2021).